ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΜΥΑΛΟΥ: ΓΟΗΤΕΥΤΙΚΑ ΕΑΝ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ




Η ιστορική έρευνα δεν γίνεται με υποθέσεις, αλλά με το υπάρχον υλικό από τις πηγές: επιγραφές, ψηφίσματα, νομίσματα, ενεπίγραφες στήλες, αρχαιολογικά ευρήματα, έγγραφα κ.λ.π. Αυτή άλλωστε είναι και η ορθή επιστημονική μέθοδος προς διερεύνηση της αλήθειας του παρελθόντος. Πάντα όμως, τη σκέψη του ιστορικού και του ερευνητή, ταλανίζει ένας μικρός δαίμονας. Τι θα συνέβαινε εάν…;

Αυτά τα γοητευτικά εάν, θα ανέτρεπαν τη γνωστή ιστορία της ανθρωπότητας; Μήπως ένα τυχαίο γεγονός, καθόρισε μοιραία την έκβαση μιας μάχης; Ο παράγων «τύχη» είναι σημαντικός; Ένα λάθος αλλάζει τα πάντα; Μήπως μια ασήμαντη λεπτομέρεια είναι ικανή να ανατρέψει τον ρου της Ιστορίας και να αλλάξει τον παγκόσμιο χάρτη;

Η εναλλακτική Ιστορία, θέτει ακριβώς τέτοιους προβληματισμούς. Δεν λέω, είναι σαφώς αντιεπιστημονικό το εγχείρημα, καθώς οι εικασίες δεν στοιχειοθετούν ούτε στηρίζουν γεγονότα, αλλά τελευταία, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αρκετοί καταξιωμένοι ιστορικοί – πανεπιστημιακοί κυρίως – έχουν αναλύσει (προς τιμήν τους) τις συνέπειες ιστορικών σεναρίων αντίθετων από τα γνωστά ιστορικά γεγονότα, που όλοι γνωρίζουμε.

Αυτό το πνευματικό παιγνίδι, είναι άκρως ενδιαφέρον και άκρως γοητευτικό!
Τι θα συνέβαινε λοιπόν εάν…

...Δεν έπεφτε μια ξαφνική και ραγδαία βροχή στις 17 Ιουνίου του 1815; Η βροχή λίμνασε στο έδαφος και το κατέστησε γλιστερό και λασπώδες. Τα νερά παρέμειναν εκεί όλη την ημέρα και τη νύχτα, εισχωρώντας στο διψασμένο χώμα. Την άλλη μέρα η νεροποντή είχε σταματήσει, ο ήλιος βγήκε μέσα από τα πυκνά σύννεφα λαμπρός, αλλά δεν κατάφερε να εξατμίσει τα λιμνάζοντα νερά της βροχής.

Ο στρατάρχης Μισέλ Νεΐ, Πρίγκιψ της Μοσχοβίας, αποκαλούμενος Γενναίος των Γενναίων, κοίταξε τον μολυβένιο από βαριά σύννεφα ουρανό. Ύστερα έριξε το βλέμμα του στις ίλες: Έφιπποι ακροβολιστές της Φρουράς, πολλοί θωρακοφόροι κι ερυθροί λογχοφόροι. Ο ήχος μιας σάλπιγγας διαπέρασε τα αυτιά του.
«Για την τιμή της Γαλλίας εμπρός!».

«Ζήτω ο Αυτοκράτωρ!». Κροτάλισμα από πέντε χιλιάδες λόγχες ακούστηκε καθώς αυτές χτυπούσαν ταυτόχρονα πάνω στους ατσάλινους θώρακες των στρατιωτών.

Ο Νεΐ, πρίγκιψ της Μοσχοβίας, σήκωσε το ξίφος του. Μπροστά του, 5.000 ιππείς, άρχισαν να ανεβαίνουν αργά πάνω στην πλαγιά.
Ώρα: Τέσσερις και τρία λεπτά το απόγευμα.
Ημερομηνία: 18 Ιουνίου 1815.
Τόπος: Βατερλώ.

Την προηγούμενη μέρα, (17 Ιουνίου 1815) ο Ναπολέων, είχε εξαπολύσει μια σειρά αγρίων επιθέσεων κατά των Άγγλων. Τότε επενέβη η μοίρα με τη μορφή καταιγίδας, η οποία ανέκοψε την γαλλική προώθηση. Η αναπάντεχη μπόρα έσωσε τον στρατό του Ουέλινγκτον από την καταστροφή.
«Έχουμε 90% πιθανότητες νίκης», είχε πει ο Ναπολέων στους στρατηγούς του.

Και πράγματι, είχε παρατάξει 72.000 στρατιώτες και 246 κανόνια απέναντι στους 67.000 άνδρες και τα 156 κανόνια του Ουέλινγκτον. Ο Ναπολέων, ιδιοφυΐα στο πυροβολικό, καταλάβαινε ότι δεν είχε σημασία ο αριθμός των στρατιωτών ούτε οι λόγχες τους, αλλά η θέση των κανονιών. Γι’ αυτό είχε τοποθετήσει τα κανόνια του με αριστοτεχνικό τρόπο.

Φορούσε γκρίζο επανωφόρι, μεταξωτό μοβ γιλέκο και άσπρο παντελόνι με μπότες ουσάρου και ίππευε ένα μικρό γκρίζο άλογο. Όλος ο στρατός του είχε παραταχθεί για επιθεώρηση. Δραγόνοι, ουσάροι, ακροβολιστές και λογχοφόροι και φυσικά η επίλεκτή του Αυτοκρατορική Φρουρά.
Ακούστηκε μία κραυγή: «Ζήτω ο αυτοκράτωρ!»

Ο Ναπολέων στράφηκε στον Νεΐ. «Αν ακολουθήσετε τις διαταγές μου με ακρίβεια, απόψε θα κοιμηθούμε στις Βρυξέλες», είπε. Και έτσι θα γινόταν - αν εκτελούνταν οι διαταγές του αμέσως και με ακρίβεια!

«Μεγαλειότατε», επενέβη ο στρατηγός Ντρουό, ένας ικανός αξιωματικός του πυροβολικού, «το έδαφος είναι πολύ υγρό για να αναπτυχθεί το ιππήλατο πυροβολικό μας. Πιστεύω πως θα ήταν καλύτερα να περιμέναμε μια ώρα».

Δυστυχώς για τη Γαλλία, ο Ναπολέων συμφώνησε με τον Ντρουό.


Ναπολέων Βοναπάρτης


Ταυτόχρονα, ένιωσε μια ελαφρά αδιαθεσία, και αποσύρθηκε στο Φερμ ντι Κεγιού όπου και κοιμήθηκε για δύο ώρες. Μοιραίο λάθος! Ησύχασε σκεπτόμενος πως πλησίαζε προς βοήθειά του με τις εφεδρείες του ο Γκρουσύ. Όμως δεν πλησίαζε ο Γκρουσύ, αλλά ο εχθρός: ο καλύτερος στρατός του Μπλύχερ, υπό τον στρατηγό φον Μπίλοφ…

Όταν ο Ναπολέων ξανακάθισε στη σέλα του αλόγου του ήταν ωχρός και καταφανώς άρρωστος. Δεν αισθανόταν καλά αλλά κούνησε αδιάφορα τους ώμους του, διαβεβαιώνοντας τους στρατηγούς του πως επρόκειτο για μια προσωρινή αδιαθεσία.

Κάποιος, ειδοποίησε τον Ναπολέοντα για τις τρέχουσες προετοιμασίες:
«Μεγαλειότατε, το ιππικό είναι έτοιμο».
«Να το κρατήσετε σε εφεδρεία. Πρώτος θα επιτεθεί ο Ρέιγ με την υποστήριξη του Ζερόμ. Κύριοι, στις θέσεις σας!».

Στις 11:30 π.μ. ο Ναπολέων έδωσε το σήμα της μάχης και τα 120 κανόνια άρχισαν μια φοβερή ομοβροντία. Ο Ρέιγ, επετέθη στο φρούριο Ουγκουμόν, (Hougoumont) το οποίο υπεράσπιζε η 2η Ταξιαρχία των Κόλντετριμ Γκαρντς υπό τον συνταγματάρχη Μακντόνελ. Αντί να χρησιμοποιήσουν διαρκώς το πυροβολικό τους για να γκρεμίσουν τα κτίρια με συγκεντρωτικά πυρά, ο Ζερόμ και ο Ρέιγ επετέθησαν χρησιμοποιώντας αλλεπάλληλα κύματα του πεζικού. Η ενέργεια αυτή προκάλεσε τεράστιες απώλειες σε πολλά γαλλικά τάγματα χωρίς κανένα αποτέλεσμα.

Ο Ουέλινγκτον, είχε την ευχαρίστηση να παρακολουθεί από το παρατηρητήριό του τις δυνάμεις του Ναπολέοντα να συντρίβονται σαν κύματα στο βράχο, έτσι καθώς έπεφταν χωρίς αποτέλεσμα πάνω στα πέτρινα τείχη του φρουρίου.


Ουέλιγκτον


Εν τω μεταξύ, οι 33.000 εφεδρικοί άνδρες του Γκρουσύ έμεναν άπρακτοι καθώς ο διοικητής τους, μη διαθέτοντας την ευφυΐα του Ναπολέοντα, περίμενε να εκτελέσει τις διαταγές του αυτοκράτορα κατά γράμμα την προκαθορισμένη ώρα αν και στο βάθος ακουγόταν ο υπόκωφος βρόντος των κανονιοβολισμών.

«Στρατάρχα μου, πρέπει να τρέξουμε αμέσως στα κανόνια», παρατήρησε ο στρατηγός Ζεράρ. Ο Γκρουσύ δεν του έδωσε την πρέπουσα σημασία, μη δυνάμενος να αξιολογήσει την κατάσταση. Τραγικό λάθος.

Γύρω στη μία το μεσημέρι ένας υπασπιστής του αυτοκράτορα εντόπισε ένα σύννεφο σκόνης στο βάθος του ορίζοντα. Ο Ναπολέων κοίταξε με τα κιάλια του και είδε έναν μεγάλο όγκο στρατιωτών να προχωρεί στην αριστερή πτέρυγα του Ουέλινγκτον. Ένιωσε βαθιά ανακούφιση, βέβαιος πως ο Γκρουσύ βάδιζε κατά της απροστάτευτης πτέρυγας του δούκα. Η χαρά του όμως δυστυχώς κράτησε πολύ λίγο. Ένας Γερμανός αιχμάλωτος που συνέλαβαν οι στρατιώτες του, οδηγήθηκε μπροστά του.

Τότε τα νέα τον άφησαν άναυδο. Δεν ήταν ο Γκρουσύ, αλλά οι Πρώσοι του Μπίλοφ που προχωρούσαν για να συναντηθούν με τον Ουέλινγκτον και να τον καλύψουν! Ωστόσο ο Ναπολέων ήταν βέβαιος ότι οι 33.000 άνδρες του Γκρουσύ θα αναχαίτιζαν τους Πρώσους. Για να εξασφαλίσει ότι αυτό θα γινόταν οπωσδήποτε, έστειλε με έναν αγγελιαφόρο - στρατιώτη ένα μήνυμα στον Γκρουσύ:
«Ο Μπίλοφ ετοιμάζεται να επιτεθεί στη δεξιά μας πλευρά. Πλησίασε αμέσως και βοήθησε μας να συντρίψουμε τον Μπίλοφ, τον οποίο θα πιάσεις εξ’ απροόπτου».

Κανένας λογικός άνθρωπος δεν θα καταλάβει ποτέ την ολιγωρία του Γκρουσύ και τον τρόπο σκέψης του τη συγκεκριμένη στιγμή. Ανάλογο ιστορικό προηγούμενο δεν υπάρχει. Μοιάζει απίστευτο αλλά ακόμα και όταν ο Γκρουσύ είδε με τα ίδια του τα μάτια τους Πρώσους να περνούν από μπροστά του και να κατευθύνονται στο Μον Σαιν Ζαν για να συνδράμουν τον Ουέλινγκτον, δεν έκανε απολύτως τίποτα για να τους αναχαιτίσει.

Εν τω μεταξύ, ο Ναπολέων έλεγξε ξανά το πεδίο μπροστά του. Είχε έρθει η ώρα να επιτεθεί στο κέντρο της παράταξης του Ουέλινγκτον. Άμεσος στόχος, ήταν η διάσπαση του αγγλικού κέντρου. Απέναντι ο Ουέλινγκτον που αναμετρούσε κι εκείνος την κατάσταση, άρχισε ν’ ανησυχεί σοβαρά. Οι δυνάμεις του Ναπολέοντα, με σχηματισμό τετραγώνων, άρχισαν να ανεβαίνουν αργά το λόφο…

Ξαφνικά ο Ναπολέων, παρατηρώντας με τα κιάλια από το Ροσόμ, κατάλαβε το επόμενο τραγικό λάθος που διέπραξε ο διοικητής του, ο Ντερλόν, που ηγείτο του 1ου σώματος του στρατού του.



Τα τετράγωνα είχαν σχηματισμό 24 σειρών, ενώ ο Ντερλόν έπρεπε κανονικά να αναπτύξει τις δυνάμεις του σε πλήρη σχηματισμό επίθεσης με γραμμές βάθους μόνο τριών στοίχων! Σε κάθε άλλη περίπτωση, όλη αυτή η πυκνή και συμπαγής φάλαγγα, θα γινόταν πανεύκολα σκόνη, μπροστά στα κανόνια του Ουέλινγκτον.

Ήταν πλέον αργά, πάρα πολύ αργά για να στείλει διαταγή ανασχηματισμού στον Ντερλόν ο οποίος διέπραξε μία τεράστια γκάφα! Ο Ναπολέων σκέφτηκε γρήγορα και έδωσε μια κοφτή διαταγή: «Στείλτε μήνυμα στον Νεΐ, να βοηθήσει τον Ντερλόν» (ήταν το μόνο που μπορούσε να κάνει).

«Μεγαλειότατε, αυτό είναι αδύνατον. Ο Νεΐ βρίσκεται καθηλωμένος στο Λα ε Σαίντ».
«Τότε να μου βρείτε τον Κελερμάν».
«Θα στείλω αμέσως τη διαταγή σας». Ένας έφιππος αγγελιαφόρος, όρμησε σαν αστραπή σε ένα χωράφι που βρισκόταν κάτω από τα συνεχή καταιγιστικά πυρά του πυροβολικού. Δεν υπήρχε άλλος δρόμος.

Ο αγγελιαφόρος δεν έφτασε ποτέ στον Κελερμάν και το ιππικό του, αποτελούμενο από 3.678 ιππείς, παρέμεινε άπρακτο στην αρχική του θέση, τη στιγμή που οι μονάδες του Ντερλόν ανέβαιναν αργά την πλαγιά του Μον Σαίν Ζαν.

Στην απέναντι πλαγιά, ο Βρετανός στρατηγός Πίκτον έβλεπε απτόητος και ψυχραιμότατος τους Γάλλους να πλησιάζουν. Είχε δώσει εντολή να μην πυροβολήσει κανείς εάν οι Γάλλοι δεν φτάσουν σε απόσταση σαράντα βημάτων από τις κάνες των πυροβόλων όπλων. Το σύνθημα ήταν μια κίνηση του ίδιου του Πίκτον: την κατάλληλη στιγμή, θα έβγαζε το πηλήκιό του.

Ωστόσο, την προπαραμονή της μάχης, το πρωί δηλαδή της 16ης Ιουνίου, μία σφαίρα χτύπησε το άλογο του Μπλύχερ, το οποίο, έριξε τον στρατάρχη κάτω στο χώμα. Ζαλισμένος ο Μπλύχερ έμεινε πεσμένος εκεί και ακίνητος. Θεωρήθηκε νεκρός από το προελαύνον γαλλικό ιππικό, και ο υπασπιστής του, ο Νόστιτς, τον κάλυψε με τον μανδύα του. Έτσι σώθηκε η ζωή του Μπλύχερ.

Η μάχη τελείωσε με περισσότερες απώλειες για τους Πρώσους (16.000 νεκροί) έναντι των Γάλλων (11.000), αλλά ο Μπλύχερ εξακολουθούσε να θεωρείται νεκρός από όλους. Την διοίκηση των Πρώσων ανέλαβε ο κόμης Γκνάιζεναου.

Όμως ο Γκνάιζεναου αντιπαθούσε βαθύτατα τον Ουέλινγκτον και καθώς δεν τον είδε να σπεύδει προς βοήθειάν του στη μάχη, διέταξε τους Πρώσους να αποσυρθούν στη Λιέγη. Ο παρ’ ολίγον νεκρός όμως Μπλύχερ, εμφανίστηκε και διέταξε τον Γκνάιζεναου να ανακαλέσει την διαταγή για την αποχώρηση των Πρώσων στην Λιέγη. Η νέα διαταγή όριζε, να παραταχθούν στο Βατερλώ.


Μπλύχερ


...Εάν η βροχή που έπεσε σαν χείμαρρος κατά τη διάρκεια της ημέρας και κατά τη διάρκεια της νύχτας, της 17ης Ιουνίου δεν έκανε τέλμα το πεδίο της μάχης, το ιππήλατο πυροβολικό θα ήταν πιο ευέλικτο. Αντίθετα όμως, οι γάλλοι στρατιώτες μετά βίας μπόρεσαν να χειριστούν τα πυροβόλα. Χάθηκε πολύτιμος χρόνος από τις συνήθεις κεραυνοβόλες επιθέσεις του Ναπολέοντα, χρόνος ο οποίος εν συνεχεία κόστισε στους Γάλλους καθώς έδωσε ένα πλεονέκτημα ακόμα στον δούκα του Ουέλινγκτον να αναπτύξει τις δικές του δυνάμεις.

...Εάν ο Ναπολέων δεν είχε νιώσει μια έντονη αδιαθεσία στο πεδίο της μάχης και δεν είχε αποσυρθεί για να ξεκουραστεί, θα είχε κερδίσει επί πλέον χρόνο και θα είχε την ευκαιρία να καταλάβει πόσο αργούσε να εμφανιστεί ο Γκρουσύ.

...Εάν ο Ντερλόν δεν ανέπτυσσε τις δυνάμεις του σε βάθος 24 ανδρών αλλά τους αραίωνε σε στοίχους 3 μόνο ανδρών (βάθος παράταξης), οι γάλλοι δεν θα γίνονταν πανεύκολη λεία μπροστά στα χαίνοντα στόματα των κανονιών του Ουέλινγκτον.

...Εάν ο απεσταλμένος αγγελιαφόρος του Ναπολέοντα έφτανε στον Κελερμάν και το ιππικό του, τότε ο Κελερμάν θα έσπευδε προς βοήθειαν του Ντερλόν και οι Γάλλοι θα είχαν την υποστήριξη του ιππικού στις πλάτες τους. Τότε η όλη έκβαση της μάχης θα ήταν διαφορετική.

...Εάν η σφαίρα δεν είχε βρει το άλογο αλλά τον Μπλύχερ, εκείνος θα είχε σκοτωθεί δύο μέρες νωρίτερα. Τότε οι Πρώσοι δεν θα επέστρεφαν από την Λιέγη και ο Ουέλινγκτον θα βρισκόταν αποδυναμωμένος και σε δυσάρεστη θέση στο Βατερλώ. Η έκβαση της μάχης θα ήταν εντελώς διαφορετική, δεδομένου ότι οι Γάλλοι πολέμησαν λυσσαλέα και γενναία. Χωρίς τον Μπλύχερ, η νίκη θα έστεφε τα γαλλικά όπλα και το «Βατερλώ» θα ήταν σημειολογικά συνώνυμο της αιώνιας ήττας του Ουέλινγκτον !!!


Πηγές:

1. Jean-Claude Damamme, «La bataille de Waterloo» aux éditions Perrin.
2. Commandant Henry Lachouque : «Waterloo - la fin d'un monde» aux éditions Lavauzelle.
3. The Hinge Factor – Erik Durschmied.
4. Histoire de France – Victor Duruy – Paris Librairie Hachette (1880)
5. Histoire de France – Paris Vie – (1924)

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Γνωρίζατε ότι το Εθνικό Ζώo της Ελλάδας είναι το δελφίνι;

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΤΑ!