Σε κλίμα ανησυχίας και έντασης του Αραβικού κόσμου η Σύνοδος των ΥΠΕΞ της ΕΕ

Μέσα σε κλίμα σύγχυσης και ανησυχίας οι υπουργοί Εξωτερικών των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνέρχονται από χθες βράδυ στις Βρυξέλλες, επιδιώκοντας να αποκτήσουν μια κοινή αντίληψη και πολιτική απέναντι στο φαινόμενο του «ντόμινο» που πλήττει τον αραβικό κόσμο, ανατρέποντας τα κατεστημένα δικτακτορικά καθεστώτα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αποπειράται για πρώτη φορά τόσο συντονισμένα να απευθύνει κοινό λόγο απέναντι στα γεγονότα και δημιουργήσει συνθήκες ώστε να καταστεί πολιτικός συνεργάτης των χωρών αυτών στο προσεχές μέλλον. Κύριο μέλημά της, να στηρήξει την εκσυγχρονιστική άποψη που εκφράζουν οι εξεγερμένοι λαοί αλλά με τρόπο που να εμποδίζει το σχηματισμό πλειοψηφικών ομάδων από τους ισλαμιστές.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Τυνησία και Αίγυπτο αλλά και η διάδοση της εξέγερσης στο Μπαχρέιν, Συρία, Λιβυή, Αλγερία, Υεμένη, Ιορδανία αλλά και το Μαρόκο από χθες έχουν φέρει την προτεραιότητα της ευρωπαίκής εξωτερικής πολιτικής προς το νότο και τον αραβικό κόσμο με τόση ένταση ώστε ελήφθει απόφαση να μην πραγματοποιηθεί η ανοιξιάτικη συνάντηση για την «Ανατολική πολιτική γειτονίας» (Ρωσία, Τουρκία, Μαύρη Θάλασσα) και ν αφεθεί γι αργότερα.
Η ΕΕ ωστόσο βρίσκεται σε μειονεκτική θέση σε σχέση με τις ΗΠΑ καθώς η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Πληροφοριών όσο και η Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, βρίσκονται ακόμη σε εμβρυακή κατάσταση. Σαν αποτέλεσμα οι βασικές πληροφορίες, να προέρχονται από τα εθνικά υπουργεία Εξωτερικών και τις αντίστοιχες υπηρεσίες , στις οποίες υπεισέρχονται σε υψηλό βαθμό τα εθνικά συμφέροντα των χωρών που τις μεταφέρουν.
Η αντιπρόεδρος της ΕΕ και επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής, Κάθριν ¨Αστον, έχει σχηματίσει  μια βασική πρόταση για επεξεργασία στο σημερινό Συμβούλιο καθώς χθες βράδυ στο δείπνο αντηλάγησαν απόψεις και πληροφορίες χωρίς να επιδιώκεται συμφωνία επί κειμένου , ενώ διαπιστώθηκαν και ορισμένες διαφοροποιήσεις. Κύριο θέμα της συζήτησης υπηρξαν οι εξελίξεις στηνΑίγυπτο.  Η βασική ιδέα των συζητήσεων είναι να συμφωνηθεί ένα πακέτο μέτρων βοήθειας (transition and transformation support package) που θα αφορά στην εκλογική διαδικασία, στην ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών , στην υποστήριξη της αναμόρφωσης του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη κ.α. Το πακέτο αυτό θα μπορούσε να προταθεί από την κα Άστον στις αιγυπτιακές αρχές κατά την επίσκεψη που θα πραγματοποιήσει εκεί απόψε το βράδυ και την Τρίτη. Ωστόσο, προτάσεις για το χειρισμό της κρίσης και των σχέσεων ΕΕ – Αραβικού κόσμου κατέθεσαν και ορισμένοι υπεξ,ανάμεσά τους ο ιταλός κ. Φραττίνι και ο Δημ. Δρούτσας. Ο πρώτος αναφέρθηκε σ ένα σχέδιο οικονομικής συνεργασίας με σκοπό να βοηθηθούν οικονομικά οι χώρες το Μαγκρέμπ, ενώ ο δεύτερος αντιγράφοντας το αμερικάνικο σχέδιο για “εκδημοκρατισμό των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών” των ΗΠΑ, πρότεινε να δημιουργήσει η Ελλάδα ένα “Ινστιτούτο Δημοκρατίας” για να μάθει στους νέους ηγέτες τι σημαίνει δημοκρατία…
Χθες επίσης, οι Υπουργοί Εξωτερικών συζήτησαν το αίτημα των αιγυπτιακών αρχών να παγώσουν τα περιουσιακά στοιχεία αρκετών αξιωματούχων του παλιού καθεστώτος. Ο σχετικός κατάλογος που έχει αποσταλεί δεν περιλαμβάνει το όνομα του Μουμπάρακ αλλά αυτό δεν εμποδίζει την Ε.Ε. να λάβει παρόλα αυτά ένα τέτοιο μέτρο, εάν το επιθυμεί, διευκρίνισαν χθες διπλωμάτες. Για το θέμα αυτό και ο υπεξ του Λουξεμβούργου κ. Άσελμπορν τόνισε ότι ως τώρα ούτε από τη χώρα του, ούτε από την Ελβετία έχει ζητηθεί να γίνει έρευνα για λογαρισμούς των ηγετικών ομάδων της Αιγύπτου ή της Τυνησίας.
Άλλη πρόταση, αφορά την κατ’ αρχήν συμφωνία, σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων για τη σύνδεση των ευρωπαίκών ενισχύσεων στις χώρες αυτές στο μέλλον με ένα σύστημα κυρώσεων. Για παράδειγμα συζητέιται η πρόταση να σταματα αυτόματα η παροχή οικονομικών ή άλλων ενισχύσεων σε όσες χώρες δεν λαμβάνουν μέτρα για την παραμπόδιση της παράνομης μετανάστευσης. Οι χώρες του Ευρωπαϊκού νότου το θεωρούν ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση αλλά άλλες (χώρες της Βαλτικής) το θεωρούν υπερβολικό. Μια ακόμη αναπάντητη ερώτηση είναι πως θα προβλεφθούν κυρώσεις για το θέμα αυτό μόνο έναντι των αραβικών χωρών κι όχι στις υπόλοιπες; Πάντως για το θέμα της μετανάστευσης εξέφρασαν συνολική ανησυχία οι υπουργοί.
Άλλο ζήτημα που γεννήθηκε στη διάρκεια της χθεσινοβραδυνής, άτυπης, συζήτησης  είναι πως θα αντιμετωπίσει η ΕΕ, τη βίαη καταστολή των λαϊκών δημοκρατικών κινημάτων από τις σημερινές κυβερνήσεις. Θα παραμείνει απλώς παρατηρητής ή θα επιδιώξει να παρέμβει  πολιτικά, είτε με την άσκηση πιέσεων είτε με επιδίωξη να υπάρξουν αποφάσεις από τα Ηνωμένα Έθνη; Και πάλι ο κ. Άσελμπορν, απαντώντας σε ερώτηση για τον Καντάφι, τόνισε ότι θα πρέπει οι ηγετες που αιματοκυλούν τις χώρες τους απέναντι σε ειρηνικές διαδηλώσεις, να οδηγούνται στο Δικαστήριο της Χάγης. Αντίθετα ουπουργός Εξωτερικών της Τσεχίας, Κάρελ Σβάρτσενμπεργκ υποστήριξε ότι θα είχε καταστροφικές συνέπειες η ανατροπή του ηγέτη της Λιβύης, Μουάμαρ Καντάφι, μοναδική παρόμοια δήλωση από το σύνολο των υπεξ της ΕΕ! Αναμένεται επίσης να ξεκαθαρίσει το ζήτημα που στο προηγούμενο συμβούλιο υπουργών παρέμεινε στο τραπέζι για συζήτηση, αυτό της καταδίκης εκείνων των ισλαμικών κοινωνιών που δεν προστατεύουν ικανοποιητικά τους χριστιανικούς χώρους λατρείας και τους χριστιανικούς πληθυσμούς (συνήθως μειοψηφικούς).
Θετικό στοιχείο αυτής της συνάντησης είναι, πως διαφένεται μια διάθεση να παραμερίσουν, ορισμένες από τις μεγάλες χώρες, τα «ειδικά» συμφέροντα τους στον αραβικό κόσμο προκειμένου να υπάρξει μια κατά το δυνατόν «κοινή πολιτική». Ίσως η «αραβική κρίση» να δίνει μια ακόμη ευκαιρία στην ΕΕ για εγκατάλειψη των διακυβερνητικών αποφάσεων και το πέρασμα σε μια  ενιαία πολιτική κατεύθυνση.ΠΗΓΗ:e-dragoumanos