STRATFOR – Ελλάδα: Μετατροπή της οικονομικής κρίσης σε πολιτική!

Επειδή το αμερικανικό think tank STRATFOR είναι ελέω WikiLeaks και Anonymous «της μόδας», ας ρίξουμε μια ματιά στην ανάλυση που δημοσιοποίησε μόλις εχθές με επίκεντρο την ιδέα, ότι η ελληνική κρίση πλέον φεύγει από το οικονομικό επίπεδο και περνάει στο πολιτικό.

Η αρχή της ανάλυσης είναι εξαιρετικά διαφωτιστική, αφού οι αναλυτές του STRATFOR, συνήθως εξαιρετικά πληροφορημένοι, φροντίζουν να διαλύσουν εκ προοιμίου κλασικά και αγαπημένα στερεότυπα των τελευταίων μηνών ότι η ελληνική χρεοκοπία δεν αποτελεί επιλογή για τη Γερμανία (γιατί θα καταστραφούν…), αναφέρουν ότι οι Ευρωπαίοι είχαν αρκετό χρόνο για να προετοιμαστούν για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από ενδεχόμενη ελληνική χρεοκοπία.

Σε αυτή την εξαιρετικά σημαντική παρατήρηση να προσθέσουμε ένα ερώτημα: Έστω ότι όντως ελληνική χρεοκοπία θα ήταν καταστρεπτική για τη Γερμανία. Τι ακριβώς θα εξασφάλιζε ότι η κάθε Μέρκελ θα επέλεγε την αποτροπή αυτού του ενδεχομένου εάν δεν την εξυπηρετούσε πολιτικά; Δηλαδή, τι θα επέλεγε ένας Γερμανός πολιτικός απέναντι στο δίλημμα της επανεκλογής ή της διάσωσης της χώρας του από τις επιπτώσεις ενός προβλήματος μιας άλλης χώρας το οποίο θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα; Δηλώνουμε ευθαρσώς ότι την απάντηση δεν τη γνωρίζουμε. Εάν ίσχυε η υπόθεση της ορθολογικής δράσης με βάση το «εθνικό συμφέρον», είναι προφανές ότι η Ελλάδα ουδέποτε θα είχε φθάσει στο χείλος της χρεοκοπίας, αφού οι πολιτικοί της θα σταματούσαν το «καράβι» πριν πέσει στην «ξέρα». Παρά ταύτα…

Επιστρέφοντας στην ανάλυση του STRATFOR, με βάση την ανωτέρω κομβική παρατήρηση, αναφέρεται ότι έχει αλλάξει η δυναμική τόσο ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ελλάδα, όσο και μεταξύ της ελληνικής πολιτικής ελίτ και της ελληνικής κοινωνίας, απειλώντας με τη μετάλλαξη της κρίσης από οικονομική σε κοινωνική… Αρχικά, το 2010 κατά το πρώτο «πακέτο» διάσωσης της Ελλάδας, η κατάσταση με την Ευρώπη θύμιζε το ψυχροπολεμικό δόγμα MAD (Mutually Assured Destruction), τη βεβαιότητα αμοιβαίας καταστροφής, μέσω της ενεργοποίησης – στη δική μας περίπτωσης – ενός «ντόμινο» θύματα του οποίου θα έπεφταν κι άλλες χώρες της Ευρωζώνης (π.χ. Πορτογαλία, Ιταλία, Ισπανία, Ιρλανδία κ.λπ.).

Αν και δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία περί του πόσο κατόρθωσαν οι λοιποί Ευρωπαίοι να απαλλαγούν από τα «τοξικά» ελληνικά ομόλογα αφού η έκθεσή τους έφτανε το ιλιγγιώδες ποσό των 350 δισεκατομμυρίων ευρώ, το σίγουρο είναι πλέον ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ECB) έκανε πολλά βήματα σε αυτή την κατεύθυνση.

Οι προβλέψεις του STRATFOR για το μέλλον της Ενωμένης Ευρώπης δεν είναι καλές. Η κρίση, επισημαίνουν οι αναλυτές του, είναι πολιτικής, όχι οικονομικής φύσεως. Το αποτέλεσμα που θα έχει θα είναι η αναβίωση εθνικιστικών συναισθημάτων, επικράτηση ακραίων ιδεολογιών, μέχρι να οδηγηθεί στη διάλυση από τις πολιτικές διαφορές των κρατών-μελών, όχι τα οικονομικά προβλήματα. Τα σημάδια αυτά είναι ιδιαιτέρως εμφανή πλέον στην Ελλάδα, ένα δεδομένο επί του οποίου στηρίζουν τη μετατροπή της κρίσης από οικονομική σε πολιτική.

Και στο σημείο αυτό αρχίζουν παρατηρήσεις του STRATFOR οι οποίες σε ένα βαθμό επαληθεύουν όσα γράψαμε χθες για το πόσο ακριβή είναι τα στοιχεία που μπορούν να συλλεχτούν επιτόπου, από το οποίο εξαρτάται ο βαθμός αξιοπιστίας της ανάλυσης. Οι αναλυτές του παρουσιάζουν ως «ανωμαλία» (πολιτική προφανώς) την αύξηση της υποστήριξης στα «περιφερειακά ακροαριστερά κόμματα», όπου τα βάζουν όλα συλλήβδην σε ένα «τσουβάλι» (εν ολίγοις αδυνατούν να διακρίνουν μια διαφορά ανάμεσα στην όλη ρητορική του ΚΚΕ και του ΣΥΡΙΖΑ από αυτή της Δημοκρατικής Αριστεράς, μια λεπτομέρεια σημαντική που όμως τους διαφεύγει, με αποτέλεσμα την αλλοίωση των αριθμητικών δεδομένων που χρησιμοποιούν για να βγάλουν συμπεράσματα). Μπορεί ορθά να παρατηρείται η συνδυασμένη ισχύς των δύο βασικών κομμάτων της μεταπολίτευσης από το 77% του 2009 στο τωρινό δραματικό 32% (τόσο αναφέρεται στην ανάλυση) ενώ τα κόμματα της Αριστεράς συγκεντρώνουν 37%.

Η κεντρική παρατήρηση που κάνουν οι αναλυτές του STRATFOR στη συνέχεια, είναι ότι όσο η αποφυγή της χρεοκοπίας αποτελούσε εκ των ων ουκ άνευ στόχο για την Ελλάδα και ταυτόχρονα η απειλή της χρεοκοπίας για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ήταν σοβαρή, τόσο οι δυο πλευρές στήριζαν η μία την άλλη στις εκατέρωθεν πολιτικές ανάγκες. Πλέον, όσο λιγότερο φαίνεται ως απειλή ενδεχόμενη ελληνική χρεοκοπία, τόσο λιγότερη υποστήριξη θα απολαμβάνουν οι «παραδοσιακοί» Έλληνες πολιτικοί (ΠΑΣΟΚ και Νέα Δημοκρατία), δυσχεραίνοντας ακόμα περισσότερο τη θέση τους και στον εσωτερικό καταμερισμό πολιτικής ισχύος.

Αναφορά γίνεται στην εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση με λίγο-πολύ ακριβή στοιχεία. Το πώς ονομάζουν όμως «μετριοπαθή στοιχεία» (moderate elements) τους πολίτες που επιστρέφουν στους τόπους καταγωγής και τα χωριά τους, ώστε στη συνέχεια να συμπεράνουν ότι όσο αυξάνεται η τάση φυγής των μετριοπαθών αφήνοντας χώρο στις εξτρεμιστικές ιδέες, είναι όσο να’ ναι λογικός ακροβατισμός! Το ότι βέβαια οι αναλυτές έχουν τα μάτια τους ανοιχτά για να διαπιστώσουν εγκαίρως τη εμφάνιση των ανωτέρω στοιχείων του προβλήματος και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, μεθοδολογικά τουλάχιστον είναι σωστό, στην προσπάθεια επαλήθευσης της βασικής υπόθεσης της μελέτης – ανάλυσης, ότι η οικονομική κρίση μετατρέπεται σε πολιτική.

Ωστόσο, πρόκειται για μια ακόμη ανάλυση η οποία αν και περιέχει ενδιαφέροντα στοιχεία, αφήνει σοβαρά κενά. Ίσως εάν είχαν προσλάβει κάποιον ελληνικής καταγωγής αναλυτή, η απλή ανάγνωση των αναλύσεων διαφόρων, επωνύμων και μη στον Τύπο θα τους πρόσφερε πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα διεισδυτικότητας στο πρόβλημα και κατά συνέπεια κατανόησής του, παρά τις πηγές χρησιμοποίησαν οι οποίες εμφανώς δεν κατόρθωσαν να οδηγήσουν στην εκπόνηση μιας πιο πειστικής ανάλυσης.

Ηθικόν δίδαγμα: Όσο «τρανταχτό» κι αν είναι το όνομα STRATFOR ούτε συνωμοσίες χρειάζεται να εξυφαίνουμε στο μυαλό μας περί «μαγαζιού της CIA», ούτε να υπερεκτιμάμε τις δυνατότητες ανάλυσης – εκτίμησης μιας κατάστασης και προβολής στο μέλλον, πριν περάσουμε από το ειδικό (Ελλάδα) στο γενικό (επιβίωση ΕΕ). Μια χαρά τα καταφέρνουμε εδώ στην Ελλάδα και στο χέρι μας είναι να αποδείξουμε ότι οι βαθυστόχαστες αναλύσεις δεν είναι και πάντα «χρυσός»…

defencepoint