Ευχαριστούμε πολύ, αλλά το ευρωπαϊκό εγχείρημα απέτυχε



Thank you. Merci. Mersi. Grazie. Gracias. Grazzi. Go raibh maith agat. Dziekuje. Danke. Aitäh. Köszönöm. Multumesc. Dêkuji. Paldies. Ačiū. Dakujem. Obrigado. Hvala. Dank u. Kiitti. Blagodaria. Merci villmahl. Ευχαριστούμε. Και το αγαπημένο μου: tak.
 
Υπάρχουν 23 τρόποι να πει κανείς «ευχαριστώ» στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και νομίζω πως αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους το ευρωπαϊκό πείραμα απέτυχε. Θυμάστε εκείνα τα πειράματα που κάνατε σαν παιδί με το εργαστήριο του «μικρού χημικού»; Προσθέτατε χημικά, μέχρι να δείτε ποιο είναι αυτό που τελικά θα προκαλέσει την έκρηξη. Το ίδιο έκαναν στην Ευρώπη: ξεκίνησαν έξι, αλλά δεν ήταν αρκετά. Μετά έγιναν εννιά, δέκα, δώδεκα... Τίποτα. Δεκαπέντε... Πάντα τζίφος. Είκοσι πέντε, άρχισαν να βγαίνουν κάτι φουσκάλες. Είκοσι επτά... Έκρηξη! 

Είμαι βέβαιος πως ο λόρδος Μάντελσον (Mandelson) και ο Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ (Daniel Cohn-Bendit) θα έλεγαν πως το ευρωπαϊκό πείραμα πέτυχε, γιατί έχουμε ειρήνη στην Ευρώπη από τότε που ξεκίνησε, τη δεκαετία του '50. Ισχύει όμως αυτό; Το ευρωπαϊκό εγχείρημα είναι εντελώς άσχετο με την ειρήνη στην Ευρώπη μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο· αυτό είναι ένα επίτευγμα του ΝΑΤΟ. Η δημιουργία της ΕΕ δεν αφορούσε την ειρήνη και τον πόλεμο. Σε αυτήν την περίπτωση θα είχε υπάρξει η «ευρωπαϊκή αμυντική κοινότητα» που όμως το 1954 καταψηφίστηκε από την γαλλική εθνοσυνέλευση.
Οικονομική αξιολόγηση 
Η Ευρώπη πρέπει να αξιολογηθεί με οικονομικά κριτήρια, καθώς υπήρξε πάντοτε ένα οικονομικό οικοδόμημα. Πώς τα πήγε; Τη δεκαετία του 1950, η οικονομία των ενταγμένων κρατών-μελών αναπτύχθηκε κατά 4%. Τη δεκαετία του 1960, πάνω-κάτω το ίδιο. Τη δεκαετία του 1970, η ανάπτυξη έφτασε το 2.8%. Εκείνη του 1980, έπεσε στο 2.1%· του 1990 μόλις στο 1.7%· κ.ο.κ ως το μηδέν.
Ενώ προχωρούσε η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, η ανάπτυξη στην Ευρώπη υποχωρούσε. Το μερίδιο της Ευρώπης στο παγκόσμιο ΑΕΠ έπεσε από το 1980 ως σήμερα από το 31% στο 19%. Από το 1980, η ΕΕ ξεπέρασε τις ΗΠΑ σε ρυθμούς ανάπτυξης μόνο τα 9 από τα 32 χρόνια. Ουδέποτε έπεσε η ανεργία της χαμηλότερα από εκείνη των ΗΠΑ. 
Μήπως είστε επενδυτής; Ποιες ήταν οι χειρότερες χρηματιστηριακές αγορές της τελευταίας δεκαετίας; H Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Φιλανδία, η Πορτογαλία, η Ολλανδία και -η χειρότερη του κόσμου!- το Βέλγιο! Το κερασάκι στην τούρτα είναι η νομισματική ένωση, το μοιραίο λάθος της ΕΕ.
Τους είχαμε προειδοποιήσει, κυρίες και κύριοι. Τους είπαμε πως μια νομισματική ενότητα χωρίς ενοποίηση της αγοράς εργασίας και δημοσιονομική ομοσπονδοποίηση θα καταρρεύσει. Προσωπικά το είχα πει από το 2000. Το είχαμε ξανακάνει το πείραμα σε εργαστήριο, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού
Αλλά πήγε λάθος και ένα πολιτικό πείραμα. Ξέρετε ποιο; Το πείραμα για να δούμε αν οι Ευρωπαίοι θα εξαναγκάζονταν σε ακόμα στενότερη ενοποίηση -ενάντια στη βούλησή τους- από την οικονομία, μια που η πολιτική δεν τους είχε πείσει να το κάνουν. 
Απώλεια πολιτικής νομιμοποίησης
Ακόμα κι όταν οι ευρωπαϊκοί λαοί καταψήφιζαν την περαιτέρω ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, οι κυβερνήσεις τους τούς ανάγκαζαν να ξαναψηφίσουν! Συνέβη στους Δανούς το 1992 και στους Ιρλανδούς δις, το 2001 και ξανά το 2008! Όταν οι πολίτες έδιναν λάθος απάντηση, οι κυβερνήσεις τους παρέπεμπαν σε επανεξέταση. Αυτό λέει πολλά για τους λόγους που το πείραμα απέτυχε: απέτυχε λόγω έλλειψης πολιτικής νομιμοποίησης. Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη, όπου οι κυβερνήσεις πέφτουν η μια μετά την άλλη: δεκατρείς έπεσαν από τότε που ξέσπασε η κρίση, εδώ και δυο χρόνια, και πολλές ακόμα θα τις ακολουθήσουν τους μήνες που έρχονται. 
Τέλος, το ευρωπαϊκό πείραμα υπήρξε μια μείζων γεωπολιτική αποτυχία: υποτίθεται πως η ΕΕ θα λειτουργούσε ως αντιστάθμισμα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ποιος θυμάται την ομιλία του Ζακ Πόος (Jacques Poos) για την «ώρα της Ευρώπης», στην οποία ανηγγέλθη πως η Ευρώπη θα εμπόδιζε να ξεσπάσει πόλεμος στη Βοσνία (ενώ πάντως είχαν ήδη ξεσπάσει οι πόλεμοι της Σλοβενίας και της Κροατίας). Ναι, αυτά τα είπε το 1991. Κι όμως, 100,000 νεκρούς και 2.2 εκατομμύρια εκτοπισμένους αργότερα, χρειάστηκε να παρέμβουν οι Ηνωμένες Πολιτείες για να βάλουν ένα τέλος στο χάος.
Είναι πασίγνωστη η ερώτηση του Χένρι Κίσινγκερ (Henry Kissinger): «όταν θέλω να μιλήσω με την Ευρώπη, πού να τηλεφωνήσω;» Η απάντηση δόθηκε, πολλά χρόνια αργότερα: στην βαρόνη 'Αστον (Ashton) του Απχόλαντ! Κανείς δεν είχε ξανακούσει το όνομά της, ούτε τίποτα δικό της.  
Κυρίες και κύριοι, είστε Καναδοί... Γνωρίζετε πόσο δύσκολο είναι να κυβερνηθεί ένα ομόσπονδο κράτος με δέκα μόλις συνιστώσες πολιτείες και δύο μόνο γλώσσες· μπορείτε έτσι να κατανοήσετε καλύτερα από πολλούς άλλους τους λόγους που απέτυχε τόσο οικτρά ένα σχέδιο ενοποίησης... 27 κρατών με 23 γλώσσες. Ευτυχώς, σαν Καναδός, στο σημείο αυτό δε χρειάζεται παρά να χρησιμοποιήσω δύο, τρεις λέξεις το πολύ: Thank you και merci.

Ο Niall Ferguson είναι Βρετανός ιστορικός 
PPOL
Il Sole-24 Ore-Presseurop
 
Greek Finance Forum

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Γνωρίζατε ότι το Εθνικό Ζώo της Ελλάδας είναι το δελφίνι;

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΤΑ!